woensdag 14 december 2022

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: "Shin Hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)"

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Eerlijk is eerlijk: uit mezelf zou ik niet naar deze tentoonstelling zijn gegaan: er zijn zoveel musea en zoveel mooie dingen te zien en dus moet ik kiezen ik wat wel en wat niet ga bekijken.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Dat ik er toch naartoe ging, komt door vriendin Katia. 
Naast trollen en "onbeleefderikken", veel schone schijn en fake news hebben sociale media ook positieven kanten. Via mijn facebookaccount heb ik een aantal oude schoolvriendinnen/klasgenoten uit mijn middelbare schooltijd  teruggevonden - waaronder Katia - en sindsdien spreken we een aantal keren per jaar af. En dat is écht altijd fijn!

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Zij kwam met het voorstel om naar de tentoonstelling "Shin Hanga" te gaan kijken in Brussel. En een dagje Brussel met een paar toffe vrouwen: daar moest ik niet over nadenken. Uiteraard ging ik mee.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Zoals zo vaak was de treinrit naar Brussel een beetje ellendig. Ik ga niet helemaal uit de doeken doen wat er allemaal mis liep - het was nogal veel - maar ik kwam een kleine 40 minuten later dan had gemoeten eindelijk aan in Brussel centraal alwaar de anderen al zaten te wachten.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Ik sta ongelooflijk hard achter met het bewerken van foto's en het schrijven van blogartikelen. Dat is mijn eigen keuze natuurlijk. 
Voor mij is dat een alternatief voor de fotoboeken van vroeger, en ik wil  graag nagenieten door de foto's terug te bekijken en bovendien een beetje creatief zijn door te proberen mooie foto's te maken. 
Maar omdat ik zo achtersta had ik mezelf voorgenomen om deze keer geen foto's te maken.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Dat voornemen sneuvelde al bij het zien van de eerste 3 Japanse prenten. Ik was zo onder de indruk dat ik mijn fototoestel toch uit de diepte van mijn rugzakje opviste en de schoonheid van de éne na de andere prent probeerde vast te leggen.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

En ik moet toegeven: dat is niet helemaal gelukt: er was te veel weerspiegeling waardoor sommige prenten écht niet tot hun recht kwamen op de foto. 
Maar ik heb er toch nog genoeg kunnen uitselecteren die ik hier met plezier deel zodat jullie mee kunnen genieten van al dat schoons. 
Echter, hier en daar zal je zien dat er toch wat reflectie of storende lichtvlekjes te zien zijn, mijn excuses daarvoor...

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

In eerste instantie - ik ken namelijk niet zoveel van kunst en hoe het tot stand komt  - dacht ik dat de prenten getekend werden met fijne pennetjes en ingekleurd met penselen en verf. 

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Maar op de tentoonstelling werd een film vertoond die uitlegde hoe ze gemaakt zijn en er blijkt geen pennetje of penseel aan te pas te komen. Ze zijn gemaakt met een oude Japanse techniek, met name door houtdruk.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Dat gaat zo in zijn werk:

- Een kunstenaar maakt een tekening.
- Die tekening wordt overgebracht op een stuk hout dat eerst - met de hand - heel egaal en glad is gemaakt.
- Met mesjes, beiteltjes en hamers snijdt men alles behalve de lijnen van de tekeningen weg. Dat gaat zo vlot dat het lijkt alsof ze met een mesje door boter glijden, zo goed beheersen deze vakmannen deze techniek. 
- Er wordt - ook handgemaakte - verf aangebracht op de blok hout.
- Dan legt men een blad op de 'stempel'. De tekening wordt met zwarte lijnen overgebracht door met een soort van kussen over de achterkant van het blad te wrijven. 
Dat kussen is met de hand gemaakt van bamboe.
Het overbrengen van de tekening op het blad lijkt eenvoudig, maar vraagt veel vaardigheid:  het blijkt heel belangrijk te zijn hoeveel druk men uitoefent bij het wrijven en hoe dik de bamboetouwen zijn waarvan de 'wrijfkussens' gemaakt zijn. Dat hefet allemaal effect op het resultaat.
- Dan gaat de kleur er op. Daar worden vaak nieuwe stempels voor gemaakt met daarop de vlakken die een kleur moeten krijgen.
- De kleur wordt aangebracht op het hout, de tekening wordt er opnieuw bovenop gelegd en weer wordt er gewreven tot het goed is. Dit proces herhaalt zich tot makkelijk een keer of 30 om tot het uiteindelijke resultaat te komen. 
Het feit dat deze kunstenaars er in slagen om hetzelfde blad keer op keer op de juiste plek opnieuw op de stempel te leggen vind ik indrukwekkend. Er staat geen streepje scheef als dat niet te bedoeling is.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

De werken zijn niet door 1 kunstenaar gemaakt: er is een ontwerper van de de tekening, maar het maken van de houtblokken en het drukken wordt vervolgens door iemand anders gedaan.
Men kan met deze techniek verschillende afdrukken maken van dezelfde ontwerp.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

De techniek op zich is al heel oud en kwam in verdrukking door het ontstaan van modernere technieken. Toch waren de tentoongestelde werken niet zo heel oud. 

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Een zekere meneer Watanabe vond dat namelijk zonde en besloot deze traditionele artistieke techniek terug leven in te blazen. Onder zijn invloed lukte dat ook.
De prenten op de tentoonstelling werden gemaakt tussen 1900 en 1960 door verschillende artiesten. 

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Een aantal thema's vielen duidelijk in de smaak want kwamen vaak terug:
Er zijn de prenten met sierlijke Japanse dames, omringd door een parelmoeren achtergrond van mica. Ze kammen hun haar, maken zich op of zitten gewoon wat te mijmeren.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Er zijn ook veel prenten met landschappen. Opvallend daarop is dat het vaak regent of sneeuwt op de afgebeelde taferelen. 

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Ook vogels worden vaak afgebeeld.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

En dan is er nog de Japanse prentenversie van de posters met idolen die menig tiener boven hun bed heeft hangen: afbeeldingen van bekende Japanse acteurs.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)
Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Heb je zin om eens een museumpje te doen tijdens deze donkere wintermaanden? Ik zou niet twijfelen: pak eens de trein naar Brussel. Je kan nog naar deze prenten gaan kijken tot 13 januari 2023. Trek er wel genoeg tijd vooruit want je loopt er makkelijk een paar uren rond!
De nodige info is terug te vinden op deze website.

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

En wat de schoolvriendinnen betreft: we gaan dat nog doen! 

Brussel: museum voor kunst en geschiedenis: Shin hanga - De nieuwe prenten van Japan (1900-1960)

Meer Brussel via deze tag ...
Meer kunst via deze tag ...

1 opmerking:

  1. Hey diva, wat met De Reede in januari? Laat iets weten! (niet voor publicatie, dit kattebelletje ;-))

    BeantwoordenVerwijderen

Kan je niet reageren? Mail me! If you are unable to comment? Contact me!
bollekes.met.gaatjes.en.koordjes(at)gmail.com