Antwerpen: 'Claude Samuel Zanele' en Bieke Depoorter in FOMU

In het Fotografiemuseum (FOMU) in Antwerpen lopen er momenteel 2 goei tentoonstellingen. 

Op de 2de verdieping vinden de werken van 3 fotografen even onderdak. Zij werken elk op hun eigen manier in hun foto's rond het thema 'identiteit'. Deze mensen hebben dan ook identiteitskenmerken die het leven helaas een pak moeilijker maken: donkere huidskleur, geen maatschappelijk algemeen aanvaard gender, niet heteroseksueel, ... . En ze gebruiken alledrie zichzelf als "model" in de foto's die ze maken. 

Nog niet zo lang geleden was het ondenkbaar dat er in een museum in een Europees land werken hingen, gemaakt door kunstenaars met een donkere huidskleur en Afrikaanse roots (de éne komt uit Zuid Afrika, de ander uit Kameroen). Ik hoop ooit mee te maken dat dat vanzelfsprekend is en me niet meer opvalt... . 

Op de 4de verdieping staan een aantal collecties van Bieke Depoorter. Ik maakte daar zelf geen foto's van (het is trouwens altijd wat raar om foto's van foto's te maken) want ik had gewoon geen goesting meer om te fotograferen. Dat gebeurt soms, echt waar! 😀 (de foto's uit deze blogpost komen dan ook allemaal uit de tentoonstelling 'Claude Samuel Zanele').

De foto's van Bieke Depoorter staan niet op zich, maar maken deel uit van een groter geheel. 

Ik vond een deel van haar werk ongemakkelijk: zo fotografeerde ze een vrouw, Agata,  op erg intieme wijze en deze foto's werden begeleidt met bedenkingen en reacties van Agata. Ik vond het zo intiem dat ik me afvroeg of ik dat allemaal wel mocht/moest/wilde weten. Waardoor ik het net sterk vond. 

Haar foto's uit Egypte werden ook begeleid met tekst. Erg subliem! Als ik foto's maak, fotografeer ik de dingen vanuit mijn eigen referentiekader. 

Maar ik sta eigenlijk heel zelden stil bij hoe andere mensen in diezelfde setting kijken naar wat ik gefotografeerd heb: zien zij hetzelfde als ik? Deze fotografe maakte zeer stemmige sfeervolle foto's van mensen in hun huizen in Egypte. 

Ze liet deze foto's vervolgens becommentariëren door de mensen op die foto's zelf of door mensen die ze tegenkwam in Egypte. Ik vond het enorm boeiend om te ontdekken hoe iedereen een foto helemaal anders ziet en om de-over-en-weerconverstaties te lezen. 

In een derde project voelde ik me mede een soort van detective. Nadat ik het gezien had bleef ik met een ongerust en onbevredigd gevoel achter. Bieke Depoorter kreeg ooit van een verwarde man drie koffers vol papieren en boeken kado en ging na die koffers te hebben doorpluist terug op zoek naar die man. 

In de tentoonstelling vertelt ze over haar eerste ontmoeting met de man, maar ook over haar vruchteloze zoektocht naar hem, wat dat met haar doet en hoe zij doorheen de zoektocht inzichten krijgt in zijn koffers en zijn verhalen. Ik voelde me alsof ik terecht gekomen was in een spannend detectiveverhaal, alleen was dit geen verhaal maar echt en bovendien heeft het verhaal (nog) geen einde. En ik heb zeer sterk het gevoel dat het geen happy ending zal zijn als ze het ooit uitgepluist krijgt. Ook hier dringt ze weer heel diep in het leven van de geportretteerde man.

Toen ik aan deze blogpost begon, besloot ik niet te veel te schrijven maar vooral aan te raden om zelf te gaan kijken. Ik had namelijk niet veel zin om te schrijven.

Maar zie: Er zijn uiteindelijk toch meer woorden op mijn scherm verschenen dan ik had verwacht en dan vooral over dat deel waar ik geen foto's van heb :) . 

Ik denk dat ik wel duidelijk geneg gemaakt heb dat ik deze tentoonstellingen de moeite waard vond. Je kan ze zelf nog zien tot 10 februari. Meer info op de website van FOMU. 

Meer blogposts over Antwerpen of over musea...